Thấu hiểu tâm lý lái xe, những yếu tố ảnh hưởng từ cảm xúc đến hành động

     Để tham gia giao thông an toàn, người lái xe cần phải duy trì sự tập trung tuyệt đối. Chỉ cần một khoảnh khắc lơ là, mất tập trung khiến cho bạn dễ rơi vào tình huống nguy hiểm, vì không kịp trở tay trước những tình huống bất ngờ xảy ra, dẫn đến những hậu quả khôn lường. Do đó, việc giữ tâm lý ổn định, tập trung khi tham gia giao thông là yếu tố tiên quyết để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh.

     Theo thống kê, mất tập trung khi lái xe chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng. Tuy nhiên, vấn đề này hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu chúng ta trang bị cho bản thân những giải pháp phù hợp.

     Lái xe ô tô không chỉ đơn thuần là vận hành một phương tiện mà còn liên quan đến nhiều yếu tố tâm lý có thể ảnh hưởng đến hành vi của người lái. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những nguyên nhân chính gây mất tập trung khi lái xe, cũng như các yếu tố ảnh hưởng tâm lý khi lái xe để nhanh chóng khắc phục.

Sử dụng điện thoại

     Khi thế giới càng phát triển về công nghệ, điện thoại đã trở thành vật bất ly thân với mỗi người. Ngoài những chức năng đơn giản như nghe, gọi, thì nó còn giúp chúng ta truy cập internet, tìm kiếm thông tin,... tuy nhiên việc gọi điện, nhắn tin, lướt mạng xã hội là những hành vi khiến bạn lơ là trong việc lái xe. Bởi khi sử dụng điện thoại, người lái sẽ tập trung nhiều hơn vào cuộc trò chuyện và phản ứng khi lái xe sẽ diễn ra chậm hơn. Vì vậy mà trong khoảng thời gian đó, nếu xảy ra tình huống giao thông phức tạp có thể khiến người lái xe không kịp phản ứng mà xảy ra va chạm. Cho nên, điều chúng ta cần lưu ý: không nên sử dụng điện thoại khi lái xe, nếu bắt buộc phải dùng điện thoại, hãy tìm địa điểm dừng, đỗ xe an toàn.

Sử dụng rượu bia

     Rượu bia làm giảm khả năng phản ứng, phán đoán và phối hợp của bạn, khiến bạn không thể lái xe an toàn. Hiện nay, tỷ lệ những vụ tai nạn giao thông liên quan đến việc sử dụng bia, rượu ngày càng tăng cao. Đặc biệt hơn, hậu quả của những vụ tai nạn giao thông này thường rất nghiêm trọng. Đây chính là lý do nhiều quốc gia trong đó có cả Việt Nam tiến hành áp dụng quy định cấm những người sử dụng rượu, bia điều khiển phương tiện tham gia giao thông.

Điều chỉnh hệ thống âm thanh

Vặn âm thanh quá lớn hoặc thao tác với hệ thống âm thanh, màn hình thông minh trên xe khiến bạn mất tập trung vào đường xá.

Môi trường lái xe

     Điều kiện đường xá, thời tiết và mật độ giao thông ảnh hưởng đến tâm lý người lái. Một khu vực đông đúc hay điều kiện thời tiết xấu có thể làm tăng cảm giác căng thẳng và lo lắng.

     Nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh, điều chỉnh ghế ngồi không đúng tư thế, tiếng ồn trong xe...Trẻ em nghịch ngợm: Trẻ em hiếu động có thể khiến bạn phải liên tục quay lại để nhắc nhở, gây mất tập trung khi lái xe. Người ngồi trên xe nói chuyện ồn ào, hoặc tranh cãi nhau khiến bạn không thể tập trung vào đường xá.

     Xao nhãng về thị giác: Một trong những nguyên nhân gây ra phần lớn các tai nạn giao thông nghiêm trọng là xao nhãng về thị giác. Đây là loại xao nhãng gây nên sự mất tập trung của bạn trong lúc lái xe bởi các hành động như: ngắm cảnh ven đường, nhìn theo người khác, vật khác qua cửa sổ xe,...

     Mệt mỏi, buồn ngủ: Lái xe khi mệt mỏi, buồn ngủ khiến bạn phản ứng chậm chạp, dễ đưa ra quyết định sai lầm, đặc biệt là đối với các tài xế lái xe đường dài hoặc lái xe ban đêm.

     Căng thẳng, lo lắng: Cảm xúc tiêu cực như tức giận, bực bội hay bị kích động khiến bạn khó tập trung vào việc lái xe, tăng nguy cơ xảy ra tai nạn khi tham gia giao thông, bởi lúc này, ban rất khó kiểm soát được bản thân, dễ xảy ra các hành động mang tính bốc đồng. Đặc biệt đối với giao thông ở nước ta, khi hệ thống giao thông phức tạp, thường xuyên xảy ra tình trạng kẹt xe và nắng nóng thì cảm xúc, tâm trạng của mỗi người có thể dễ dàng bị ảnh hưởng dù chỉ gặp phải tình huống nhỏ không hài lòng. Những suy nghĩ hoặc định kiến tiêu cực về giao thông hoặc các loại phương tiện khác có thể dẫn đến hành vi lái xe không an toàn. Cảm giác khó chịu đối với những người lái xe khác cũng có thể làm tăng nguy cơ xảy ra xung đột.

      Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc có thể gây buồn ngủ, chóng mặt, ảnh hưởng đến khả năng lái xe.

     Kinh nghiệm lái xe: Kinh nghiệm giúp người lái nâng cao khả năng đánh giá tình huống và xử lý các tình huống khó khăn. Những lái xe mới có khả năng dễ bị hoảng sợ hoặc không tự tin trong các tình huống khẩn cấp.

     Thái độ và niềm tin: Thái độ của người lái về an toàn giao thông, kỹ năng lái xe của bản thân, và niềm tin vào sự tuân thủ luật lệ giao thông từ những người tham gia giao thông trên đường có thể tác động đến hành vi lái xe. Một người lái xe có niềm tin mạnh mẽ rằng mình sẽ luôn lái xe an toàn thì mức độ an toàn của họ sẽ cao.

     Để cải thiện trải nghiệm lái xe và tăng cường an toàn, người lái có thể áp dụng các biện pháp như thiền định, luyện tập thể dục thường xuyên và rèn luyện kỹ năng lái xe để nâng cao sự tự tin và khả năng xử lý tình huống trên đường. Nhận thức được những yếu tố tâm lý này sẽ giúp tạo ra một môi trường lái xe an toàn hơn cho tất cả mọi người.

     Với một số nguyên nhân cơ bản như trên, chắc hẳn chúng ta có thể rút ra được các bài học kinh nghiệm cho bản thân, để khi tham gia giao thông luôn đảm bảo an toàn, thông điệp cuối cùng xin gửi đến các bạn: Dù có xảy ra chuyện gì cũng nên bình tĩnh thì mọi việc sẽ ổn.

  Tài liệu tham khảo: An toàn giao thông- Quy tắc giao thông trên đường của Đỗ Tấn Vinh Hiếu. https://www.facebook.com/daiptthquangtri/videos/an-to%C3%A0n-giao-th%C3%B4ng-quy-t%E1%BA%AFc-tham-gia-giao-th%C3%B4ng-tr%C3%AAn-%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng-cao-t%E1%BB%91c/512918354435687/