NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO CHO HỌC SINH THCS, HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ VÀ HỌC SINH THUỘC NHÓM YẾU THẾ THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Học sinh thuộc nhóm yếu thế, đặc biệt là học sinh dân tộc thiểu số và học sinh có hoàn cảnh khó khăn, thường phải đối mặt với nhiều rào cản trong việc tiếp cận giáo dục. Các yếu tố như điều kiện kinh tế, ngôn ngữ, và sự khác biệt về văn hóa có thể gây khó khăn cho các em trong việc tiếp nhận kiến thức và phát triển các kỹ năng cần thiết. Đây cũng là lý do khiến việc bồi dưỡng và đào tạo cho các em trở thành một nhiệm vụ quan trọng, cần sự quan tâm đặc biệt từ các cơ sở giáo dục và chính sách của Nhà nước. Trong bối cảnh hiện nay, nhu cầu đào tạo nghề cho học sinh Trung học Cơ sở (THCS), học sinh dân tộc thiểu số, học sinh thuộc nhóm yếu thế càng trở nên cấp thiết. Việc đào tạo nghề không chỉ giúp các em có cơ hội tiếp cận với những kiến thức và kỹ năng thực tiễn mà còn tạo ra cơ hội nghề nghiệp, nâng cao chất lượng cuộc sống và góp phần cải thiện điều kiện sống của các gia đình. Các chương trình đào tạo nghề tại trường cao đẳng cần phù hợp với đặc điểm, nhu cầu của học sinh, đảm bảo thực tiễn và khả năng ứng dụng cao sau tốt nghiệp.

Tuy nhiên, việc bồi dưỡng, đào tạo cho học sinh THCS, học sinh dân tộc thiểu số và học sinh thuộc nhóm yếu thế tại các trường học hiện nay đang đối mặt với nhiều thách thức, đó là:

Thiếu hụt nguồn lực giáo viên: Việc thiếu hụt giáo viên có trình độ chuyên môn cao và hiểu biết về đặc thù văn hóa của học sinh dân tộc thiểu số là một trong những nguyên nhân cản trở việc bồi dưỡng và đào tạo hiệu quả. Giáo viên cần có những phương pháp giảng dạy phù hợp với học sinh từ các nhóm dân tộc khác nhau, nhưng ở nhiều vùng sâu, vùng xa, giáo viên vẫn chưa được đào tạo chuyên sâu về vấn đề này.

Cơ sở vật chất chưa đầy đủ: Một số trường còn thiếu thốn cơ sở vật chất, như phòng học, trang thiết bị học tập, máy tính, internet, dẫn đến khó khăn trong việc thực hiện các chương trình đào tạo hiện đại, đặc biệt là trong các môn học sử dụng công nghệ, kỹ thuật

Chương trình giảng dạy tại các trường hiện nay chủ yếu được xây dựng theo chuẩn mực chung, nhưng chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu học tập của học sinh dân tộc thiểu số. Học sinh có thể gặp khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức do sự khác biệt về ngôn ngữ và văn hóa.

Việc áp dụng phương pháp giảng dạy chưa phù hợp với điều kiện đặc thù của học sinh yếu thế, khiến các em gặp khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức. Học sinh dân tộc thiểu số thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận các cơ hội học tập do khoảng cách địa lý, trình độ ngôn ngữ. Nhiều em học sinh không thể tham gia các lớp học bổ sung hoặc lớp bồi dưỡng do khoảng cách xa trường hoặc hoàn cảnh gia đình khó khăn. Đồng thời, nhiều phụ huynh cũng gặp khó khăn trong việc dành thời gian và hạn chế về kiến thức để hỗ trợ con trong việc học tập.

Trường Cao đẳng Kỹ thuật Quảng Trị là một trong những cơ sở giáo dục quan trọng của tỉnh Quảng Trị, cung cấp các chương trình đào tạo nghề cho nhiều đối tượng học sinh, sinh viên, đặc biệt là học sinh THCS, học sinh dân tộc thiểu số và học sinh thuộc nhóm yếu thế. Trường đã có những bước tiến đáng kể trong việc bồi dưỡng và đào tạo cho các đối tượng học sinh: Nhà trường đã xây dựng các chương trình đào tạo nghề linh hoạt, chú trọng đến các ngành nghề có tính ứng dụng cao như điện công nghiệp, chăn nuôi thú y, kĩ thuật chế biến món ăn,..phù hợp với nhu cầu thực tế của thị trường lao động và nhu cầu học tập của học sinh; Trường đã chú trọng đến việc hỗ trợ học sinh dân tộc thiểu số, tạo điều kiện cho học sinh giao tiếp và học tập trong môi trường dễ dàng tiếp cận hơn. Đặc biệt, trường có các chính sách hỗ trợ học bổng cho học sinh khó khăn, giúp giảm bớt gánh nặng tài chính, tạo điều kiện để học sinh không phải bỏ học giữa chừng; Nhà trường cũng đã tổ chức các khóa tập huấn, đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên, giúp các thầy cô hiểu rõ hơn về nhu cầu học tập của các đối tượng này; Nhà trường đã đầu tư vào cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác giảng dạy và học tập cho học sinh, tạo môi trường học tập thuận lợi cho các em.

Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng công tác bồi dưỡng và đào tạo các đối tượng học sinh dân tộc thiểu số, học sinh thuộc nhóm yếu thế tại trường vẫn còn gặp phải không ít khó khăn và hạn chế: Khả năng tiếp cận chương trình học: Học sinh dân tộc thiểu số thường gặp phải rào cản ngôn ngữ và văn hóa trong quá trình học tập. Những học sinh này có thể không hiểu hết được các kiến thức chuyên môn, vì vậy việc truyền đạt và tiếp nhận thông tin trở thành một thách thức lớn. Việc duy trì số lượng học sinh: Nhiều học sinh yếu thế gặp phải khó khăn về tài chính và hoàn cảnh gia đình, dẫn đến việc bỏ học giữa chừng. Vấn đề tài chính: Mặc dù trường có các chính sách hỗ trợ cùng chế độ miễn giảm học phí dành cho đối tượng đặc biệt của Nhà nước, nhưng vấn đề tài chính vẫn là một rào cản lớn đối với không ít học sinh. Thiếu các chương trình đào tạo đặc thù, phù hợp với nhu cầu và đặc điểm riêng của học sinh dân tộc thiểu số. Việc theo dõi, đánh giá tiến trình học tập của học sinh yếu thế và học sinh dân tộc thiểu số vẫn còn gặp một số khó khăn nhất định.

Để nâng cao hiệu quả công tác bồi dưỡng và đào tạo học sinh THCS, học sinh dân tộc thiểu số và học sinh thuộc nhóm yếu thế, trường Cao đẳng Kỹ thuật Quảng Trị đề xuất triển khai một số giải pháp và phương án như sau:

Thứ nhất, xây dựng chương trình đào tạo đặc thù: Trường sẽ nghiên cứu và phát triển các chương trình đào tạo đặc thù dành riêng cho học sinh dân tộc thiểu số, nhằm giúp các em dễ dàng tiếp cận và học hỏi.

Thứ hai, tăng cường đào tạo ngôn ngữ và giao tiếp: Để giúp học sinh dân tộc thiểu số vượt qua rào cản ngôn ngữ cũng như tiếp thu kiến thức chuyên môn hiệu quả hơn, nhà trường sẽ tổ chức các lớp học bổ sung kỹ năng ngôn ngữ hoặc mở các lớp bổ trợ bài giảng, kiến thức để giúp học sinh cải thiện khả năng giao tiếp và nắm rõ các kiến thức chuyên môn hơn.

Thứ ba, mở rộng chính sách hỗ trợ học bổng và tài chính: trường mở rộng các chương trình học bổng, củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của Hội Khuyến học của nhà trường nhằm thu hút các nguồn tài trợ từ các tổ chức cá nhân. Bên cạnh đó, trường tăng cường hỗ trợ các em trong việc tìm kiếm việc làm thêm trong thời gian học để có thêm thu nhập.

Thứ tư, đổi mới phương pháp giảng dạy và đánh giá: Nhà trường thường xuyên cập nhật các phương pháp mới, tập trung vào ứng dụng công nghệ thông tin, hình ảnh và video mô phỏng để nâng cao khả năng tiếp thu của học sinh. Đồng thời, khuyến khích giáo viên sáng tạo phương pháp phù hợp, giúp các đối tượng học sinh dễ dàng tiếp nhận kiến thức hơn.

Thứ năm, hợp tác với cộng đồng, doanh nghiệp và tổ chức xã hội: Trường sẽ thúc đẩy phối hợp để tạo môi trường học tập tốt nhất cho học sinh, nhận hỗ trợ về tài chính, cơ sở vật chất và kết nối cơ hội việc làm sau tốt nghiệp.

Thứ sáu, cải thiện cơ sở vật chất và môi trường học tập: Nhà trường sẽ tiếp tục đầu tư vào cơ sở vật chất, đặc biệt là các thiết bị học tập, phòng thực hành, các phần mềm hỗ trợ học tập, kí túc xá cho học sinh.

Thứ bảy, nhà trường tổ chức các chương trình huấn luyện kỹ năng sống cho học sinh, đặc biệt là học sinh dân tộc thiểu số và nhóm yếu thế. Các kỹ năng như giao tiếp, giải quyết vấn đề, làm việc nhóm, lãnh đạo và quản lý thời gian giúp các em phát triển toàn diện, dễ thích nghi trong học tập và cuộc sống sau này.

Thứ Tám, tiếp tục triển khai cơ hội thực tập và trải nghiệm thực tế để học sinh nhanh chóng hòa nhập thị trường lao động ngay khi còn học tại trường.

Thứ chín, tổ chức hoạt động ngoại khóa, giao lưu văn hóa, thể thao, văn nghệ nhằm giúp học sinh dân tộc thiểu số và nhóm yếu thế hòa nhập, tự tin hơn trong môi trường đa văn hóa. Các hoạt động này giúp các em thư giãn, phát triển kỹ năng giao tiếp và xây dựng mối quan hệ bền chặt.

Thứ mười, xây dựng mạng lưới hỗ trợ tâm lý cho học sinh yếu thế: Học sinh dân tộc thiểu số và nhóm yếu thế thường gặp khó khăn về tâm lý như tự ti, lo âu, mặc cảm. Nhà trường sẽ thành lập mạng lưới tư vấn viên và giáo viên có kinh nghiệm để giúp các em vượt qua khó khăn, tự tin hơn trong học tập, phát hiện và giải quyết vấn đề cá nhân, từ đó tạo động lực phấn đấu.

Thứ mười một, trường tiến hành đánh giá định kỳ về chất lượng đào tạo, tiến bộ của học sinh và phản hồi từ học sinh, phụ huynh, và các đơn vị hợp tác. Các kết quả này sẽ giúp nhà trường nhận diện các vấn đề tồn tại, đề xuất giải pháp cải tiến liên tục, nhằm đảm bảo chương trình đào tạo phù hợp và hiệu quả với các đối tượng học sinh này.

Những đề xuất và giải pháp trên không chỉ nhằm mục tiêu nâng cao chất lượng công tác bồi dưỡng và đào tạo học sinh THCS, học sinh thuộc nhóm yếu thế, học sinh dân tộc thiểu số tại trường Cao đẳng Kỹ thuật Quảng Trị, mà còn hướng tới việc xây dựng một môi trường học tập công bằng, sáng tạo, và phát triển bền vững cho mọi học sinh. Chỉ khi tạo ra được những điều kiện thuận lợi, hỗ trợ và khuyến khích học sinh phát huy hết tiềm năng của mình, chúng ta mới có thể giúp họ vượt qua những khó khăn, phát triển nghề nghiệp và hòa nhập tốt hơn vào cộng đồng xã hội.

Việc bồi dưỡng và đào tạo cho học sinh, đặc biệt là học sinh THCS, dân tộc thiểu số, học sinh thuộc nhóm yếu thế là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển giáo dục của các trường học nói chung và trường Cao đẳng Kỹ thuật Quảng Trị nói riêng. Đây là công tác cần sự chung tay của cả nhà trường, gia đình và xã hội, nhằm tạo ra cơ hội học tập bình đẳng và giúp các em phát triển toàn diện, từ đó đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước.